Mən də getdim: Qüllәsi әyri şәhәr, Pisa

Madrid havalimanında digәr yol yoldaşımızla yolumuz müvәqqәti olaraq ayrıldı. Onun Pisaya olan uçuşu daha erkәn saatda idi. Biz isә Pisaya birbaşa deyil, Milandan keçmәliydik. Odur ki, yol yoldaşımızı Pisa tәyyarәsinә ötürüb, Milan uçuşunun vaxtın gözlәmәyә başladıq.

Lap әvvәlcәdәn biletlәrimizi Milana almışdıq ki, Milan әtrafı yerlәri dә gәzәk. Düzdür, Milanda әvvәlcә olmuşduq onsuz da, sadәcә daha çox vaxt keçirmәk istәdik. Hәm dә, ordan Parisә getmәyi düşünmüşdük. Sadәcә, dәrslәrin başlaması vә maliyyә barәdә problemlәrin yaranması vә bir dә yol yorğunu olduğumuzdan sәyahәt planında dәyişiklik etmәli olduq. Ona görә dә Pisaya olan yol uzanmalı oldu.

Günorta olmadan uçuşumuz reallaşdı, bir neçә saata artıq Milanda, Milanın Bergamo havalimanında idik (Bergamo Milanın kәndlәrindәn biridi, möhtәşәm yerdi). Bergamodan Milanın mәrkәzinә babat uzun yol var. Avtobusla gedәcәkdik deyә yaxşıca yatacaqdım. Avtobus bileti beşcә avrodu. Milan mәrkәzi qatar stansiyasına çatana kimi yatdım, nә yatdım (xoruldamıram, yaxşı ki).

Milanın soyuq havasını bütün bәdәnimdә hiss etdiyimdә, artıq hәqiqәtәn Milanda olduğumuzu anlamışdım. Yenә yağışlı bir Milan günündә idik.

Cәld tәrpәnib bilet bölmәsinә getdik ki, makinadan bilet alaq. Yola çıxmadan öncә bilet qiymәtlәri ilә maraqlanmışdıq, 9 avro idi. Dedik, yәqin, 2 günә qiymәt artmaz. Biz dә әvvәlcәdәn almadıq, gәlib Milan stansiyasından almağı mәqsәdәuyğun hesab etdik (daha bir sәhv addım).

Bilet ofisinә girib, o 9 avroluq bileti almaqçün makinaya yaxınlaşdıq. Pisaya olan biletlәri axtarışa verdikdәn sonra, ekrana gәlәn bilet qiymәtlәrinin bir rәqәmli deyil, ikirәqәmli olduğun görәndә başımızdan qaynar sular töküldü.

9 avroluq bilet iki günә olmuşdu 33 avro, ay millәt. Adam necә әsәsblәşmәsin?! Maliyyә cәhәtdәn problem olmasın deyә hәrşeyi hesablayaraq xәrclәyirdik vә 9 avroluq biletlә biz çox rahat sәyahәt edәcәkdik. Amma, yenә bәdbәxtçilik baş verdi. Başıbәlalı insanlarıq, valla.

Dedik, bәlkә, başqa şәhәrdәn gediş daha ucuz olar, ona görә dә ofis işçilәrindәn mәslәhәt almaq üçün sıraya düzlәndik. Bir tәrәfdәn dә heç vaxt istifadә etmәdiyimiz, amma hәmin gün çox ehtiyac hiss etdiyimiz blablacar saytından Pisaya gedәn maşınları axtarmağa başladıq. Bizә uyğun yalnız bir maşın tapdıq, onunla da әlaqәyә keçmәk mümkün olmadı. Lәnәt olsun, bir ümid daha belәcә söndü. Qaldıq 33 avroluq biletin ümidinә. Mәcbur olub aldıq.

O qәdәr vaxt itirmişdik ki, aldığımız biletә görә 10-15 dәqiqәyә qatar hәrәkәt etmәli idi. Qaçaraq qatarın dayandığı platformanı axtardıq. İtaliya qatar sistemi normal işlәmәdiyindәn, qorxuya qapılmışdıq ki, birdәn qatar tәxirә salınar.

Qaçaraq biletlәrimizi makinadan keçirib tәsdiq etdim vә qatara mindik. Nә vaxt qaçaraq hәrәkәt ediriksә, şans üzümüzә gülmür. Qatar gec tәrpәndi (hәmin andakı söyüşlәri yazmayım da bura).

Vә budur, Pisaya doğru yola çıxdıq.

Yolda bir italyanla tanış olduq. Pisa haqqında mәlumatlar verdi. Özü Pisa universitetin bitiribmiş. Dil-dil ötdü, biz dә qulaq asdıq.

Axşamçağı artıq Pisanın mәrkәzi qatar stansiyasına çatmışdıq. O qәdәr ac idim ki, mәdәm qarnıma yapışmışdı (belә söz var, görәn?). Axşam saat 8-dә İtaliyada bütün marketlәr bağlı olur. Yәni, marketә olan ümidlәrim puça çıxmışdı.

Qatardan ayağımı yenicә müqәddәs İtaliya torpağına basmışdım ki, qatar stansiyasındakı Mcdonalsın işıqlarının yanılı olduğunu görәcәk, sevincdәn belimdәki çantanın ağırlığını unudub, atılıb-düşdüm (adi sevinc hissini necә tәsvir etdiyimi fәrqinә vardınız, elә deyilmi?). İnsan ac olanda gözü dönürmüş, o gün anladım. İki Nuranın (oydaaa) yeyә bilәcәyi qәdәr yemişdim. İlk dәfә Milanda daddığım, dadı damağımdan getmәyәn balaca pizzaların Mcdonalsda satıldığın görәndә dünyalar mәnim oldu (çox möhtәşәmdi, İtaliyada olanda mütlәq dadın, mümkünsә ilkini Milanda yeyin).

Axşam yemәyindәn sonra hosteli axtarmaq üçün yola düşdük. Elә dә çox getmәdik. Onsuz da şәhәr balacadı, lap mәrkәzdә dә hostel tutmuşduq. Axşam vaxtı idi deyә demәk olar ki, küçәdә adam görmәk çәtin idi, bir biz idik, bir dә mәrkәzdә velosipedilә çevrәlәr çәkәn, ortayaşlı kişi.

Hostelimizin çox әla adresi vardı : Mango vә Zara mağazalarının ortasında. Küçә nömrәsinә filan ehtiyac qalmamışdı. Hostelin adı Pisa Backpacker hostel idi, sәhv etmirәmsә (sәhv edirәmsә dә, mütlәq backpacker hissәsindә yanılmıram, o tam ağlımda qalıb). Bu yazını yazdıqdan sonra, hostelin adın dәqiqlәşdirmәk üçün internetdә azca araşdırma etdim vә hostelin Walking Street Hostel olduğunu gördüm (elә dә özümdәn razı halda deyirәm ki, backpacker-di adı, dәyşәt insanam).

Zәngi vurub içәri keçdik. Elә onlar da bizi gözlәyirmiş. Qapını iki qaşının arasına qırmızı boya yaxmış, qarabuğdayı vә bir xeylax da diqqәt cәlb edәn geyimi olan 25-30 yaşlı oğlan açdı. Adını desә dә, unutdum. Hind adlarını ağlımda tutmaqda çәtinlik çәkirәm. Bәli, adam Hindistanlı idi, boyasından anlamalıydım. Hә, bir dә hind lәhcәli ingilis-dili danışığından. O, sәhv etmirәmsә, qarşıma çıxan vә ilk kontakta olduğum Hindistanlı idi. O qәdәr yaxşı insan idi ki. Demәk, bizdәn öncә hostelә çatan vә pulunu Madriddә itirәn rәfiqәmizә biz hostelә gәlәnә kimi orada qalmağa icazә verib, hәr cür dә kömәklik göstәrib.

Elә qeydiyyat vaxtı da bizlә çox xoş davrandı, gülәrüz vә sәmimi idi. Bir gecә bu şәhәrdә qalacaqdıq vә gecәsinә 12 avro verdik.

Mәncә, Pisada qalacaqsınızsa, belә qiymәtә bundan yaxşı hostel tapa bilmәzsiniz. Elә mükәmmәl şәrait yaradıblar ki, insan özünü evindә hiss edә bilir. Tәmiz mәtbәxindә tәmәnnasız sizә isti çay vә yanında şirniyyat da tәklif edәcәklәr :) Xoş auralı vә rahat hostel idi.

Otağımız 4 nәfәrlik idi, amma xoşbәxtçilikdәn otağa hәmin gün bizdәn başqa heçkim qonaq olmamışdı. İki nәfәrlik geniş yataq vә әlavә olaraq, iki mәrtәbәli bir yataq bizim idi. Pәh!

İçәri girәndә koridordan ayaqlarını tappıldada-tapıldada qapıya doğru qaçan bir nәfәr gördük - rәfiqәmiz. Gecikdiyimiz üçün tәlaşa düşmüşdü. Telefonu sönüb vә bizlә әlaqә yarada bilmәyib. Biz dә Milanda yubandığımız üçün gec çatdığımızdan başımıza bir iş gәldiyini düşünüb. Kәlә kimi qızlarıq, nolacaq әşiiiiiii.

Axşam isti duşdan sonra özümüzә gәldiyimizdәn, mәtbәxә toplaşıb bir stәkan dadlı çay vә hindistanlıların bizә verdiyi şirniyyatlardan dadıb domino oynamağa başladıq. Dominonu da orda gördük, uzun müddәtdir domino görmürdü gözlәrim. Qonaqlar darıxmasın deyә, hәr cür şәrait vardı. Domino da onlardan biri.

İki-üç dәfә dominoda cığallıq edib uduzduqdan sonra hәvәsdәn düşdüm vә yatmaq qәrarına gәldim. Sәhәr lap erkәndәn oyanıb, axşama kimi şәhәri gәzmәli vә daha sonra nәhayәt ki, uzun sәyahәtin yorğunluğunu bitirmәk üçün evimizә getmәli idik (iki nәfәrlik yatağın qapı tәrәfin özümә seçdim, bezmişdim ikimәrtәbәli yataqların üst mәrtәbәsinә çıxmaqdan).

Hamıdan öncә yatan, hamıdan da әvvәl oyanar. İlk oyanan mәn oldum. Yatağın tam qarşısında olan, köhnә vә cırıldayan pәncәrәni açdım ki, möhtәşәm günәşin istiliyindәn mәhrum qalmayaq. Hәm dә, bәlkә, günәş şüaları bizim tәnbәllәri oyadar deyә düşünüb gözlәdim.

Oyanmamışdılar. Mәcbur, sәsimi başıma atdım ki, deyinsәlәr dә, oyana bilsinlәr (özümü gecәyarı banlayıb, heçkimi yatmağa qoymayan xoruz kimi hiss edirdim).

Hindistanlı da erkәndәn oyanmışdı. Sәhәr vaxtı üzünә qonan böyük, lap böyük gülüşlә mәni salamladı. 'Çay qoy, sәhәr yemәyi yeyin' deyib qayğımıza qalırdı.

Qızlar da oyandıqdan sonra birlikdә sәhәr yemәyi yedik vә dәrhal çantaları hazırlamağa başladıq.

İki şәhәr görәn çantalarımız lap da ağırlaşmışdı (nә görürdük, ac toyuq kimi sulanırdıq). Bir tәhәr belimizә şellәyib (!) yola düşәsi olduq. Sağ olsunlar, xәritә dә vermişdilәr. Düzü, bapbalaca şәhәrdi, heç ehtiyac da yox idi. Hosteldәkilәrlә sağollaşıb, Pisa qüllәsinә doğru yollandıq.

Bir balaca şәhәr haqqında öyrәndiklәrimi sizinlә paylaşım:

Pisa İtaliyanın şimalında, Toscana bölgәsindә yerlәşәn balaca vә qәdimi şәhәrdi. Tәxminәn 90 min nәfәr әhalinin mәskunlaşdığı şәhәr, hamının da bildiyi kimi, o әyri qüllәsi sayәsindә turistlәrә ev sahibliyi edir.

Hәmin qüllә vә qüllәnin qarşısında yerlәşәn qәdim kilsә 1987-ci ildә UNESCO-nun dünya mirasları listinә alınıb. Hә, unutmadan qeyd edim ki, bu şәhәr mәşhur Qalileo Qalileyin yaşadığı şәhәr olduğundan diqqәti cәlb edir (onun da heç zövqü olmayıb, o qәdәr möhtәşәm italyan şәhәrlәrini burax vә gәl Pisada mәskunlaş.heşzat).

2) Velosiped şәhәridi (velosiped şәhәrlәrini bir başqa sevirәm, bu da onlardan biri).

Havası da әladı. Bircә, payızda gәlmәyin. Havalar soyumağa başlayır.

Qüllәyә doğru yola düşәk, nә deyirsiz?

Dar Pisa küçәlәrini irәlilәyәrәk, yolumuzu davam etdirirdik.

Küçәlәr qәhvә kafelәrindәn gәlәn qoxulara qәrq olmuşdu. Hәr tәrәf mağaza, kafe, restoran vә gül dükanları ilә әhatә olunmuşdu.

Vә bir dә, hәmişә hәr şәhәrdә gördüyüm, küçәdә satılan kitablarla. İtaliyada ingilis-dilli kitab az tapıldığından, bu dәfә ikinci-әl kitab kolleksiyama yeni kitab әlavә edә bilmәdim.

Çox keçmәdәn Pisa qüllәsinin yerlәşdiyi, Möcüzәlәr meydanı adlanan bölgәyә gәlib çıxdıq. Burada qüllә ilә yanaşı, qәdim bir kilsә dә var.

Qüllәni görәndә üzümdә qeyri-iradi gülüş yarandı :)

Hәmişә şәkillәrdә gördüyüm vә heç vaxt bir gün burada ola bilәcәyim reallığına inana bilmәdiyim Pisa qüllәsinin yaratdığı kölgәlikdә dayanıb, әcaib hәrәkәtlәr edәrәk qüllә ilә maraqlı şәkil çәkdirmәyә çalışan insanların pozitiv anlarına şahid olurdum.

Bәs, bu qüllә niyә әyridi?

Әvvәllәr, elә bilirdim ki, sırf diqqәt çәkmәk üçün bu qüllәni әyri tikiblәr. Amma, şәhәrә gәlmәdәn öncә bir xeyli araşdırma edib, fikrimdә yanıldığımı anladım.

(Qüllәyә edilmiş narazı sifәt):

Qüllәnin altında çökmә olduğu üçün, qüllә cәnuba doğru әyilmәyә başlayıb. Son vaxtlar bu әyilmәnin qarşısını ala biliblәr. Әyilmә ikinci mәrtәbәyә çıxdıqdan sonra hiss edilir. Elә qüllәnin qarşısındakı kilsәdә dә içәriyә doğru çökmә baş verir. Yәni, problem torpaq örtüyündәdi.

Qüllә 8 mәrtәbәlidi, 55 metr uzunluğundadı. Lap, lap qәdimdә Geneva vә Venesiya şәhәrlәrindәn sonra Pisanın da diqqәt cәlb etmәsi üçün bu qüllәni şәhәrdә tikmәyә başlayıblar.

(Bu ilk cәhd idi):

Qüllәnin yerlәşdiyi yer başdan-ayağa yamyaşıl örtüklә örtülüb. Hamı әla istirahәt edir burda.

Qüllә elә әyridi ki, әvvәl necә şәkil çәkәcәyimizi bilmirdik. Yaxına gedirdik, olmurdu. Uzağa gedib çәkirdik, yenә olmurdu. Әmәlli-başlı bezmişdim. O qüllәyә o qәdәr söymüşәm ki, heçkim vә heçnә bu qәdәr söyüş yiyәsi olmayıb, әminәm.

(Bu da tutuzdurmağa çalışıb da, tutuzdura bilinmәyәn kadrlardan sadәcә biri):

Әtrafda hamı bütün dәrdin, problemin unudub, әcaib hәrәkәtlәr edәrәk qüllә ilә maraqlı fotolar tutuzdurmağa (!) çalışırdı. Bәzilәri dә mәnim kimi şәkili alındıra bilmәyib küncdә qısılıb qalmışdı.

(Burda artıq zәhlәm töküldüyündәn fağır sifәt almışdım):

Çox әsәblәşirәm vә mәyus oluram ki, mәnim dә Pisa ilә maraqlı fotom olmadı.

Foto çәkdirmәkdәn bezib kilsәnin yaxınlığındakı yaşıl zonada uzanıb, istirahәt elәdik. Qüllәnin içәrisinә girmәdik.

Kilsәyә girmәk istәyәndә bizә bilet almalı olduğumuzu dedilәr. 'Nә vaxtdan kilsә pullu olur ki?' fikri mәni yeyib bitirdi. Sonradan öyrәnmişәm ki, bilet pulsuz verilir. Sadәcә içәri girmәk üçün bileti göstәrmәk lazımdı. Çox da dәxlisiz qanundu, mәncә. Hamını içәri alırlarsa, niyә biletә ehtiyac duyulsun. Düz demirәm, sәnalla?

Nә qüllәyә çıxası olduq, nә dә kilsәyә girdik. Günortadan sonra şәhәri gәzәrәk, nahar üçün yer axtarmağa yollandıq.

Vә, sәyahәtçilәrin naharı - dönәr. Türklәr dә olmasa, acından ölәrdik yollarda. Yenә türklәrlә qarşılaşmışdıq, anladığınız kimi.

Nahardan sonra şәhәr mәrkәzindәki parkda oturub dincәldik. Arada yadımıza düşdü ki, maqnit almağı unutmuşuq. Maqnit bizim üçün olmazsa olmazlar sırasındadı. Odur ki, cibimizdәki son pulları da bir ton danışdıqdan sonra bizә endirim edәcәyini deyәn bir mağaza sahibinә maqnit üçün vermәli olduq.

Stansiya әtrafında çoxluca mandarin ağacları var. Adamlar ağacları әkirlәr, amma meyvәlәrin yemirlәr. Neçә dәfә buna şahid olmuşam. Mandarini güclә olsa da, qoparda bilmişdik. Hәrәmiz bir diş vurmuşduq ki, sәsimiz göyә qalxdı. Zәhәr-zәkkutun! Ömrümdә elә iyrәnc dadı hiss etmәmişdim. Ağzımızdakı iyrәnc tama ancaq su kömәk olardı. Cibimizdә dә, yalan olmasın, ancaq qәpik vardı. Qәpiklәri birlәşdirib, su aldıq.

Ağlımız mandarinlәrә getdiyindәn, az qala qatarı unutmuşduq. Tez özümüzü çatdırdıq.
Belәliklә, bir günlük Pisa sәyahәti dә belәcә sona çatdı.

Pisadan Romaya, Romadan da qatarla Viterboya yollandıq. Viterboya, yatağıma qovuşduğum an xoşbәxtliyin pik nöqtәsindә idim, gözәl anlar hәm dә yorğunluq gәtirir.

Pisa şәhәrinә gәldikdә isә, onu deyim ki, şәhәri sevmәdim. Qüllәsi var bircә, onunla da foto çәkdirә bilmәdim (bu mәnim fәrasәtsizliyimdi, qüllәyә söz demirәm, HAŞA!).

Bir gün Pisaya gedәsi olsam, çox güman qüllә ilә bir-iki maraqlı fotoya sahib olmaqçün gedәrәm.

Belәnçik.

 Müəllif: Nura Dünyamalıyeva