Mən də getdim: Travmalı Florensiya sәyahәti

Mәncә, Florensiya yazısı üçün belә atmosfer yaratmaq lazım idi. Florensiya... İtaliyanın gözbәbәyi.

İtaliyanlara yaxınlaşıb, 'İtaliyanın әn gözәl şәhәri hansıdı? İtaliyaya gәlib dә, görmәdәn getmәmәli yer hansıdı?' - deyә soruşsanız, әhalinin çox faizi birinci Florensiyanın adın çәkәcәk, onların dili ilә desәk, incәsәnәtin beşiyi - Firenze (Firenze demәk dә, nә havalıdı aa).

Әlbәttә ki, İtaliyada tәhsil alan tәlәbә kimi, Florensiyaya baş çәkmәdәn burdan ayrılmaq ayıb olardı (boyumu yerә soxardılar, bir sözlә).

Eros Ramazzotti dinlәyәrәk, Florensiyada başıma gәlәn macәraları anlatmağa başlayıram. Getdüüy.

Yanvar ayına yenicә qәdәm qoymuşduq. Tәtildәydik. Qış ayında (düzdü, İtaliyada qış soyuğu filan olmur, qısaqolda gәzirdim vә hәtta, günәş vannası da qәbul edirdim qışda) Florensiya sәyahәti barәdә heç düşünmürdük belә. Florensiyanın gözәlliyi yazda daha yaxşı hiss olunar deyә düşünüb, hәlәlik bu sәyahәti tәxirә salmışdıq. Amma ki, SӘN SAYDIĞINI SAY, GÖR FӘLӘK NӘ DEYİR! (atalarsözü ilә aram yaxşı deyil heç, ümidvaram, düz dedim).

İtaliyadakı Erasmus koordinatorlarımızdan biri Yanvar ayı üçün Florensiyaya iki günlük sәyahәt tәşkil etdi. Sadәcә Qafqazlı tәlәbәlәr üçün tәşkil olunmuş, qısamüddәtli sәyahәt idi.

Sözün qısası, hәrşeyi hәll edib, tәlәbәlәrә maillә mәlumat vermişdilәr. Tәşkilatçılığa görә, bütün xәrclәr Erasmus üçün ayrılan puldan qarşılanmalı idi (tәbii olaraq).

Cibdәn pul çıxmayacağını bilәn kimi, razılıq verdik. Bircә problemimiz o idi ki, professorumuz da bizlә gәlәcәkdi. Hәlә hәyatımda elә zәhlәm gedәn insan olmamışdı. Zәhlәm gedәn adamla yol getmәk dә bir ayrı problem idi. Ama yox, әsas olan әlimizi cibimizә atmayacaq olmağımız idi (!), qalan şeylәri birtәhәr yola vermәk olardı.

Getmәyә iki gün qalmış, artıq çantalarımızı hazırlamağa başlamışdıq. Elә bu әrәfәdә o bәd xәbәr gәldi.

Yanvarın 8-i idi (dәqiq yadımdadı). Hava çox әla olduğundan, sәhәr evdәn dәrs adıyla çıxıb, axşamüstü evә qayıdırdım. Otağıma yenicә ayaq basmışdım ki, otağa zәng gәldi. Uşaqlardan biri mәnim ermәni tәlәbәlәrdәn birinә (ad çәkmәyim, reklam olmasın) zәng etmәli olduğumu dedi, mәni axtarırmış. Tәәccüb elәdim vә otağına yığdım. Yığmaz olaydım, sındı qol-qanadım yanıma düşdü. Salam-kәlam prosesindәn sonra, mәnә 'gediş üçün qatar biletin özünüz almalısınız, qayıtdıqdan sonra pul qaytarılacaq' dediyi anda әsmәyә başladım. Hanı bәs tәşkilatçılıq? Hanı Erasmusun tәlәbәlәr üçün ayırdığı pul? Bu suallar içimi yeyirdi lap.

Bәd xәbәri bizim qızlara çatdırmaq üçün tәlәsdim. Elә onların da dünyası başlarına yıxıldı.

Çox götür-qoy etdikdәn sonra getmәyә qәrar verdik. Düşündük ki, әsas odur cibimizdәn çıxan pulu geri qayıdanda qaytaracaqlar. Ona görә dә, biletlәri almaq üçün tәlәsdik. Biletlәri bu dәfә başqa şirkәtdәn aldıq - italotreno-dan. Sürәt qatarı ilә ilk sәfәrim olacaqdı. Qiymәti 45 avro idi.

Çantamı hazırlayıb sәhәri gözlәdim, yata bilmәdim hәmin gün. Sәhәr lap tezdәn yola düşmәli idik. Sәhәrin gәtirdiyi soyuq hava yerimdәn qalxmağa imkan vermirdi. Birtәhәr hazırlaşıb çıxdım. Yataqxananın koridorunda o baş-bu başa gedib-gәlәn uşaqları gördüm, demәk gecikmәmişdim.

Yataqxananın arxa tәrәfindәki kәsә yol qatar stansiyasına çıxırdı. O yoldan istifadә etdik ki, gecikmәyәk. Qarşıda sәs-sәsә verib danışan gürcü vә ermәni tәlәbәlәr, arxada isә biz - yuxulu olduğundan gözlәrini ovuşdura-ovuşdura addımlayan üç azәrbaycanlı tәlәbә qız.

İlk növbәdә, Roma Tiburtunaya getmәli, ordan isә qatarı dәyişib, Florensiya qatarına oturmalı idik. Biz qatara oturduqdan sonra bunu bildiyimizdәn, gәrginlәşmәyә başladıq. Çünki Roma üçün biletimiz yox idi. Әlimizdә sadәcә 5 avroluq qatar bileti vardı. Yol boyu mıx üstündә oturmuşduq, yәni. Bir tәrәfdәn dә gürcü qızın 'nәzarәtçi gәlib cәrimә edә bilәr' deyişi hirsimizi tәpәmizә çıxardırdı.

O qorxu dolu anlar nәzarәtçi bizim vaqona girib, 'biletlәr, zәhmәt olmasa' dediyi an başladı. Sıra bizә çatana kimi nәsә yalan düz-qoş etmәli idik. İtaliyadakı tәlәbә hәyatı bizә ayaqüstә min yalan demәyi, artistliyi bacarmağı öyrәtmişdi.

Nәhayәt, sıra bizә çatdı. Yalandan bileti axtarmaq adıyla başımı çantama soxub, orda yalan düşünmәyә başladım. Çox keçmәdi, çıxardıb 5 avroluq bileti nәzarәtçiyә tәqdim elәdik. Tәbii olaraq, 'bu düzgün bilet deyil' dedi. Gözlәrimi bәrәldib, 'ay amaan, ola bilmәz!' dedim. O qәdәr inandırıcı demişdim ki, az qala özüm öz dediyimә inanırdım. Nәzarәtçiyә o qәdәr yalvar-yaxar etdik ki, sonda beynin yumuşduq yazığın. Ya da, әmәlli bezmişdi, canın qurtarmaq istәyirdi bizdәn, elә ona görә dә cәrimә etmәdi. Hәtta, biletimizin üstünә 'Roma Tiburtunaya gedirlәr, sәhv bilet alıblar' yazaraq yolda ikinci bir nәzarәtçi krizinin qarşısın aldı. Yәqin, istәmәyib digәr nәzarәtçi dostları bizim әlimizә düşsünlәr :D

Digәr uşaqlar isә 8.30 avroluq bilet almışdılar. Elә lәzzәt eliyirdi ki, biz 5 avroluq biletlә gedirdik, onlar da 8.30 (adam istәyirdi, ürәkdәn LOXSUZ DA! desin).

Bilet yoxlanışı olduqdan sonra Romaya qәdәr yatmaq qәrarına gәldim.

Gözlәrimi Tiburtunaya çatmamış açdım vә qatarda professorumuzun da olduğun gördüm. Yolun yarısında bizim qatara minmişdi. Әmәlli kefim pozuldu.

Tiburtunada qatar dәyişmәk üçün Florensiya qatarının dayandığı platformanı bir xeylax axtardıq. Bir neçә sәhv platformada gözlәdikdәn sonra sonda düzgün platformanı tapa bilmişdik. Çox keçmәdәn dә qatar gәldi.

İtalotrenonun qatarları sürәt qatarı olduğundan digәr qatarlardan seçilir. Qırmızı rәngli, içәrisindә sәrnişinlәr üçün hәrşeylә tәchiz olunan qatarlardı. Digәrlәrindәn fәrqli olaraq, bu qatarlarlarda oturacaqlar 4lü şәkildә hazırlanıb (stoldu vә üzbәüz iki oturacaq). Vә inanılmaz bir şey, wifi var. Hәtta, qәhvә, çay kimi içkilәr almaq üçün makina da quraşdırıblar. Birinci dәfәdi belә qatarda sәyahәt edәcәkdim. 45 avro versәk dә, ekonomik vaqonda gedirdik (1-ci dәrәcәli vaqonları neçәyә olardı, çox maraqlıdı).

Qatar hәrәkәt etmәyә başlayanda qәribә hisslәr keçirdirdim. Hәmişә istifadә etdiyimiz qatarlar hәrәkәtә keçәndә, ürәyimiz ağzımıza gәlirdi, bu qatarlarda isә nә zaman dayanıb, nә zaman hәrәkәt etdiyimizi belә anlamırdıq. Kasıb uşaqların bayram günü idi o gün :D

İnternet bağımlısı olsam da, qatarda internetә baş qoşmadım, o qәdәr yorğun idim, yәni. Çatana kimi yatdım. Arada qatardakı uşaqların soyduğu mandarin qabıqlarının qoxusuna oyanıb, yenidәn yuxuya gedirdim.

İki saat sonra oyandığımda, Florensiya torpaqlarında olduğumuzu cәdvәldә böyük hәrflәrlә yazılan  'Firenze Centrale' yazısın gördükdәn sonra anladım.

Qabaqda professor, arxada da biz tәlәbәlәr yola düşdük.

Piyada tәxminәn 10 dәqiqә yol getdikdәn sonra hotelin qarşısında dayandıq. 'Hotel? Hoteldә qalacağıq?'. Qәribә oldum, sәyahәt zamanı heç hoteldә qalmamışdım. Әslindә, çox da tәәccüblәnәsi birşey yox idi, professor hosteldә qalası deyildi ki. Hoteli dә gedib 4 ulduzlu seçib. Bu qәdәr dә rahatına düşkün, yәni!

Nәysә. İçәri keçib oturduq. Otaqlarımızın hәlә hazır olmadığını, günorta 1-ә kimi gözlәmәli olacağımızı dedilәr. Ama, çantalarımızı yük otağına qoya bilәcәyimiz barәdә mәlumat da verdilәr. Professor xәritәni әlinә alıb, hara getmәli olacağımız barәdә danışmağa başladı. Tәbii, biz bu mürdәşir sifәtlә eyni yol getmәk fikrindә deyildik. Özü dә demişdi ki, kim istәsә tәk gәzә bilәr. Ürәyimizdәn olmuşdu lap. Gürcü vә ermәnilәri professorun caynaqları arasında buraxıb, özümüzü Florensiya küçәlәrinә atdıq.

Florensiya Roma qәdәr çirkli şәhәr deyil, ama Barcelona kimi dә tәmiz deyildi. Vәziyyәtini orta-ağır olaraq qiymәtlәndirdim. Şәhәrdә ilk diqqәtimi çәkәn dә elә bu olmuşdu.

Toskana bölgәsinin paytaxtı olan Florensiya tәxminәn 400.000 әhaliyә sahibdi. Hamının da bildiyi kimi incәsәnәt, tarix, mәdәniyyәt mәrkәzidi. Küçәlәrdә Mikelancelo, Da Vinci, Dante vә digәr mәşhur sәnәtkarların әl işlәrini görmәk mümkündü. Muzeylәrә girmәsәniz belә, bu şәhәrin hәqiqәtәn dә mәdәniyyәtin beşiyi olması faktını tәsdiqlәmәk üçün Florensiyanın dar küçәlәrindә gәzmәniz yetәrli olacaq. Hәr küçәsindә marağınızı çәkәcәk nәsә mütlәq tapacaqsınız.

Elә biz dә günümüzü muzeylәrdә keçirmәk fikrindә deyildik. Hәm dә, çox az pulla yola çıxmışdıq (gediş-gәliş, hoteldә gecәlәmә Erasmus fondu tәrәfindәn qarşılanacağı üçün üstümüzdә sadәcә yemәk pulu götürmüşdük). Odur ki, küçәlәrdә gәzişmәyә başladıq.

Mediçilәrin izlәri Florensiyanın hәr addımında hiss olunurdu. Qәşәng abu-hәva vardı şәhәrdә. Hava da gözәl idi.

Girmәdiyimiz dükan qalmamışdı, dәri dükanından suvenir dükanına hәr mağazaya başımızı salırdıq.

Gәlib çıxdıq bir kilsәyә. Hәmin kilsәnin adın unutmuşam, ama Mediçilәrlә bir әlaqәsi olduğunu yaxşı xatırlayıram.

Kilsәyә girmә sәbәbimiz dә yorğunluq idi, sakitçilik tapmaq üçün hәr dәfәsindә hansısa kilsәyә girib rahatlıq tapıram.

Florensiyanı piyada rahat gәzmәk olur. İki gün bәs edәr şәhәri gәzmәk üçün. Yox әgәr 'mәn piyada gәzә bilmәrәm, yorularam' deyirsinizsә, metro vә ya avtobusdan istifadә edә bilәrsiniz. Şәhәr velosiped şәhәri deyil, mәn şәxsәn velosiped sürәn görmәdim. Ama, hәr itakyan şәhәri kimi, Florensiya da motosikletdәn bol idi.

Ayaqlarımız bizi Florensiyanın dar küçәlәrindә gözdәn uzaqda olan Da Vinci muzeyinә gәtirdi.

(Mona Lizanın başı böyük olub, mәnim başımla uyğun gәlmәdi)

Düzü, içәri girmәyi düşünmürdük. Qiymәtin 4 avro olduğun bilәndә Florensiyaya gәlmişkәn Da Vinçini dә xatirәlәrimәz yazaq deyibәn muzeyә girdik. Muzey Da Vinçinin texnoloji alәtlәri ilә bağlı idi. İçәridә müxtәlif cür texnologiyaya aid bir ton sxem, alәt vә mәlumat vardı.

Hәr yeni otağa keçәndә ağzım açıq qalırdı ki, adam o dövrdә nә işlәrlә mәşğul olub.

Muzeyә çox adam gәlmәmişdi, ya da sәhәr olduğundan çox az adam vardı. Bileti kartla almalı olduq, ürәyim gedir dә muzeydә kart da keçәndә. Bizim kimi yoxsulları da düşünüblәr, ayyhhh canlarım!

Muzeydәn çıxıb günorta yemәyin yemәk qәrarına gәldik. Üzdәn iraq professorumuzun dediyinә görә yemәyә 20 avro versәk, hotelin nәfis tәamlarından dada bilәcәkdik. O pul da qaytarılacaqdı. Guya kişininoğlu tәşkilatçılıq edib, ancaq bizim cibimizdәn pul çıxırdı elә.

Dәli zad deyilik ha? Bir gün üçün nahara 20 avro vermәk dәlilik olardı. O qәdәr lüks hәyat bizlik deyildi. Mcdonalsda bir hamburqer bәs etdi ki, qarnımız doysun vә biz yola davam edәk.

Florensiya deyәndә ağlıma ilk Ponte Vecchio (Qәdimi körpü) gәlir. Digәr körpülәrdәn fәrqlәnir, üstündә balaca vә qәdimi evlәr var, çoxu da hәdiyyәlik dükanlardı.

Florensiyadakı Arno çayının әn gözәl körpüsüdü. Daha dәqiq deyim, gördüyüm әn gözәl körpü idi. 2-ci Dünya Müharibәsindә almanlar Florensiyadakı bütün körpülәri bombalasa da, yalnız bu körpüyә toxunmayıblar.

Arno çayı sahilindә oturub, körpünü seyrә çıxdım. Çayda da çox sayda qayıqçılar vardı. 'Florensiyada yaşasaydım kaş' cümlәsini ilk dәfә bura, bu körpüyә gәlәndә demişdim.

Körpünün yuxarısına doğru qalxıb burdakı hәdiyyәlik dükanlarda bir xeyli vaxt öldürdük.

Şәhәrin mәrkәzinә gecә düşmәdәn çatmalı idik.

Gәlib çıxdıq mәrkәzә, mәşhur Florensiyanın Duomosu (böyük kilsә) olan meydana.

Florensiyanın bu hissәsi UNESCO Dünya Miraslarına alınıb. 'Uuu, beybi' dedirtәcәk qәdәr möhtәşәm yerdә idik.

Milandakı Duomodan sonra Florensiyadakı Duomo açığı çox da diqqәtimi çәkmirdi, ama adamın üstündә Allah var, çox әla yer idi. Kilsәnin içәrisi fәrqli deyildi, ama xaricdәn baxanda, nәfis bir incәsәnәt nümunәsinә şahid olurduq.

Duomo әtrafında çox sayda restoran vә kafe var. Bahalıdı, düzdü. Ama, bura gәlmişkәn gәrәk cibi dolu gәlәsәn (day mәnim kimi 10 avro ilә yox). Florensiyaya gәlmişkәn burda mütlәq Florensiya üsulu spaghetti, pizzanın dadına baxın vә әlbәttә, italyan şәrabından da mәhrum qalmayın.

Florensiya hәm dә bazarları vә antik/ikinci әl әşyalar satan dükanlarla da mәşhurdu. Yenә ikinci әl kitab satan dükanlara baş çәkdik.

Günorta vaxtı parkda oturanda professordan zәng gәldi. Hoteldә bizә 'istәsәniz tәk gәzә bilәrsiniz' sözünü unutmuş olacaq ki (qocalmısan, get tәqaüdә çıx da), bizә 'siz haralardasız? niyә qrupdan ayrılmısız? özbaşınasız?' deyib tәnqid etmәyә başladı. Külbaş aa. Kaş mәnә zәng edәrdi, ağzımdan çıxanı deyәrdim ona. Birtәhәr yola verib, axşam hoteldә görüşәrik deyәrәk, rәdd elәdik başımızdan.

Onsuz da hәrşey tәrs gedirdi : tәşkilatçılıq yox idi, cibimizdә pul az, bizim bankın bankomatın da tapa bilmirdik. Sırf bu çatızmazlıqlara görә mәn Florensiyaya gәlib David heykәlin görә bilmәdim. O qәdәr әsssblәşmişdik ki, Florensiya filan vecimizә deyildi, sabahı gözlәyirdik ki, bu şәhәrdәn çıxıb gedәk. Professor tәrәfindәn gәlәn növbәti zәrbәyә hazır deyildim, özümdәn çıxacaqdım, yoxsa.

Bir gün әrzindә Florensiyanı bu qәdәr gәzә bilmişdik.

Axşam Duomo әtrafını yenidәn gәzib hotelә doğru yollandıq. Yolu da itirmişdik, ondan-bundan soruşa-soruşa birtәhәr yol gedirdik. Orda bir-iki nәfәrin sәhv istiqamәt göstәrmәsinә görә, bir xeyli yubandıq. Allah bәlalarını vermәsin, yolu bilmirsәnsә, denәn bilmirәm dә.

Axşam 11 olardı, yәqin. Biz hotelә çatmışdıq. Әtrafda nә professor vardı, nә dә bizim uşaqlar. Otağımızın açarın alıb  içәri keçdik. Qapını açanda inana bilmәdim.

Ay Amaaaaaaan! Elә bil hotelin suitindә qalırdıq. Cah-cәlallı yatağı görәndә üzümdәki ifadәni görmәli idiniz. Gözümo qәdәr ikimәrtәbәli hostel yataqlarına öyrәşib ki, sevincimi gizlәdә bilmirdim. O saat aramızdakı o yataq davaları başladı : 'Sol mәnimdi. Sol tәrәfdәmәn yatım da, sәn gәl sağda yat. Yox, dedim axı, qapı tәrәfi istәyirәm. Sәn get tәk yataqda yat' :D

Qapı tәrәfdә yatası oldum. Hәmin gün düşündüm ki, bizim mürdәşir professorun ildә bir dәfә bizә xeyri dәydi. Onun sayәsindә rahat, tәmiz vә isti yerdә yatırdım. Haqsızlıq etmişdim bugünә kimi...

Yorğunluq bizi tez yuxuya qәrq elәdi.

Sabahı bu dәfә pәncәrәdәn gözümә düşәn günәş işıqları ilә qarşılamadım. Telefon zәngi.. O zәng..

Tәrslikdәn dә telefonun olduğu yerdә mәn yatmışdım. Yuxulu halda dәstәyi götürdüm. Danışan gürcü qız idi. Mәnә Pisaya getdiklәrini deyirdi. Mәn dә ürәyimdәn 'Gedirsiz gedin dә, bizә nә dәxlisi var, axı' fikrini keçirdirdim ki, qәfildәn dediyi cümlә ilә elә bil, mәnә şillә vurdu - 'Hotelin pulun siz ödәmәlisiniz, sonra qaytarılacaq'. Yataqdan qalxmağımla söyüşlәri bir-birinin ardınca düz-qoş etmәyim bir oldu. Yuxulu idim deyә, danışanın gürcü olduğun unutmuş olacam ki, azәrbaycanca söymәyә başladım. Qız türk dilin dә bilirdi deyә, bir-iki söz anlamışdı dediyimdәn, mәncә.

'Allah onun bәlasın versin! Vırqın vursun onu! Onu görüm ağlar günә qalsın!' qarğışlarıma qızlar da yuxudan oyandı. ' Qalxın, hotelin pulun ödәmәliyik!' deyәndә qızlar heç veclәrinә dә almadı, 'Yat da, Nura' deyib yatırtdılar mәni.

Saat 12-dә yenidәn zәng gәldi. Bu dәfә resepşndan. Otağı boşaltmaq vaxtı idi. Hazırlaşıb, resepşna endik.

Çox götür-qoydan sonra bizdәn biri hotelin pulun ödәdi. Ardınca da növbәti zәrbә.. Gediş üçün dә qatar biletin özümüz almalıydıq. Hәmin an artıq söyә dә bilmirdim ki, rahatlayım. Professor hәmin an yanımda olsaydı, onun dәrisini bәdәnindәn ayırardım. Konkret, kәsirdim dә o adamdan.

Gediş üçün biletlәri dә mәn aldım. Özü dә bizә sürәt qatarı ilә yox, normal qatarla geri qayıtmağımızı desәlәr dә, acığa sürәt qatarı ilә geri döndük. Hәlә sevinsin ki, ekonomik qatardan bilet almışdım.

Professorun etdiyi vijdansızlıq bizi Florensiyanın gözәlliyindәn mәhrum etdi. Nә normal gәzә bildik, nә dә şәhәri ürәkdәn sevә bildik. Çox travmalı sәyahәt olaraq ağlımıza hәkk olundu.

Florensiya ilә Veronanı hәmişә bir-birinә bәnzәdirlәr, sonda isә Florensiya daha gözәldi nәticәsinә gәlirlәr. Hәm Veronada, hәm dә Florensiyada olmuş biri olaraq, demәk istәyirәm ki, mәncә, Verona daha gözәldi. Ama, bilmirәm buna sәbәb Florensiyadakı travmalı günlәr idi, ya hәqiqәtәn dә belәdi. Bundan әmin olmaq üçün ikinci dәfә Florensiyaya gedәcәm, sizi dә xәbәrdar edәcәm :)

P.S : Sıfır tәşkilatçılığın bizdә yaratdığı travma ilә evә qayıdıb, sәhәri gözlәdim. Sәhәrsi professorla görüşüb, ağzımdan çıxanı ona dedim. Günahkar olsa da, bizi günahlandırırdı (Özbaşına olmusuz, tәk gәzmisiz. Ay nәbilim, axşam hotelә gәlmisiz, ama xәbәr etmәmisiz). Mәn hәlә heçkimin üstünә elә qışqırmamışdım, sәsimi atmışdım başıma (haqlı olanda belә oluram, xasiyyәtim kәsilsin). Yanvardan bizә qaytaracağı pulu, mart ayının sonları qaytardı. Boyun yerә soxum, o qәdәr söz-söhbәtdәn sonra üzümüzә baxa bilirdi.

Sırf bizә yaşatdıqlarına görә, 5 avroluq Roma biletini 8.30 olaraq yazıb (özü dә üçümüzә dә), geri tәlәb elәdim. Nahar pulunu da çox yazmışdım. Bax belә ӘCCӘB elәdim!

Müəllif: Nura Dünyamalıyeva